Rahiti Hipovitaminoz

Termi Rahitis përfshin bashkësinë e sëmundjeve të cilat shkaktohen për shkak të çrregullimit të mineralizimit të eshtrave që rriten në regjionin e metafizës. Pra Rahiti është i mundur vetëm tek fëmijët te të cilët rritja ende nuk ka përfunduar.
Rahiti Hipovitaminoz lajmërohet në ato periudha të fëmijërisë ku rritja është më e shpejtë: gjatë ushqyerjes me gji, në fazën e hershme parashkollore si dhe në pubertet. Shkaktar i lajmërimit të rahitit hipovitaminoz është ekspozimi i pamjaftueshëm i fëmijëve në rrezet ultraviolete të dritës së diellit, nëse në kompenzim të kësaj fëmiu nuk merr vitamina të mjaftueshme me ushqim apo si bar farmaceutik. Sipas kësaj Rahiti hipovitaminoz e ka etiologjinë e tij primare në të gjithë ata faktorë të ambientit të cilët përcaktojnë se sa kohë një fëmijë do të jetë ekspozuar rrezatimit ultraviolet, derisa faktorët ushqyes kanë më pak rëndësi.

Ushqimi në civilizimin tonë, duke përfshirë edhe qumështin e nënës dhe atë të lopës, përveç në disa raste është burim i dobët dhe i pamjaftueshëm i vitaminës D. Në viset subpolare dikur përshkak të rrezatimit të pamjaftueshëm ka qenë endemik, mirëpo sot duke i falënderuar profillaksës sistemike me vitamina gati është çrrënjosur. Në anën tjetër në disa vise tropikale dhe subtropikale ku rrezatimi ka qenë i mjaftueshëm vende vende rahitis ka pasur shumë, kryesisht për shkak të mënyrës së jetesës dhe kujdesit ndaj fëmijëve. Për shembull mbështjellja e foshnjeve dhe fëmijëve nga koka gjer në maje të gishtave dhe fshehja nga drita dhe shikimet (ruajtja nga mësyshi) ose fshehja sistematike e grave dhe fëmijëve nga opinioni dhe me këtë edhe nga drita e ditës ndihmon dukshëm në prezencën e rahitit në ato vise. 

Edhe tek ne, në viset me rrezatim diellor të pamjaftueshëm e sidomos në muajt e dimrit, shkaktar kryesor i rahitit është sinteza e pamjaftueshme e vitaminës endogjene D në lëkurë, gjë që me marrjen e pamjaftueshme me ushqim (me qumësht të nënës apo të lopës) kërkon marrje të rregullt të vitaminës D në formë të përgatitjeve farmaceutike përkatëse. Tek ne shkaktar kryesor i rahitit është profillaksa e pamjaftueshme, jo e plotë dhe e parregullt me vitaminën D.

PARANDALIMI I RAHITIT HIPOVITAMINOZ:

Sot mendohet që doza mesatare ditore për një fëmijë të posalindur të shëndoshë gjatë vitit të parë është 400 njësi internacionale të vitaminës D. Në vitin e dytë dhe të tretë të fëmijës këto doza duhet të merren vetëm gjatë muajve të dimrit. Është me rëndësi të ceket se këto këshilla vlejnë për ata fëmijë që ushqehen me gji të nënës me qumësht komercial, tretje të përgatitura të qumështit edhe pse atyre gjatë përgatitjes i është shtuar një sasi e vitaminës D.Përveq dhënies së vitaminës D, për fëmiun është i nevojshëm ushqimi me Kalcium të mjaftueshëm, qumështi dhe prodhimet e qumështit, së paku 0.5 litra në ditë, si dhe drita dhe dielli i mjaftueshëm.

Azis Shabanaj